به گزارش ایرنا، صبح که از خواب بیدار می‌شود، قبل از هر کاری سراغ گوشی‌اش رفته و آنلاین می‌شود، هر چند دقیقه یکبار آن را چک می‌کند، می‌ترسد یکی از بچه‌هایش سوالی پرسیده و بی‌جواب مانده باشد.
با عجله چند لقمه صبحانه خورده و مشغول ضبط فیلمی چند دقیقه‌ای از درس امروز برای دانش‌آموزان‌اش می‌شود. چندین بار این فیلم کوتاه را نگاه می‌کند و هر بار به بهانه‌ای مجبور به حذف می‌شود، بالاخره بعد از ۲ ساعت سروکله زدن با گوشی و قطعی و وصلی اینترنت فیلم ۱۰ دقیقه‌ای ارسال می‌شود.
پس از آن تازه تدریس آنلاین شروع می‌شود، ساعت ۱۰ تا یک ظهر کلاس دارد و پس از آن نیز باید دوباره پای اینترنت باشد و تکالیف دانش‌آموزان‌اش را بررسی کند و آخر شب هم تکالیف روز بعد را آماده کند.
به چهره‌اش که نگاه می‌کنی خستگی از آن می‌بارد، اما خم به ابرو نمی‌آورد و روز بعد نیز سرحال‌تر از هر روز فعالیتش را شروع می‌کند.
آری این‌ها شرح حال این روزهای معلمان است، همان‌هایی که عاشقانه جا پای انبیا گذاشته و در هر شرایطی بر سر عهد و پیمان خود ایستاده و هر سختی را به جان می‌خرند تا انسان‌های تشنه را از علم خود سیراب کنند.
بیشتر از یک سال از ورود کرونا این مهمان ناخوانده به کشور می‌گذرد و در این میان شغل معلمی از جمله مشاغلی بود که بصورت کامل تحت تاثیر این همه‌گیری قرار گرفت و این قشر در انجام کار خود با فراز و نشیب‌های زیادی روبرو شدند اما قدرتمندتر از همیشه در صحنه حضور یافتند.
با همه‌گیری کرونا و تعطیلی مدارس، آموزش‌ها غیرحضوری شد و وزارت آموزش و پرورش شبکه شاد را در بستر فضای مجازی برای آموزش دانش‌آموزان فراهم کرد و پس از آن کار معلمان در فضایی جدید و با شیوه‌ای جدیدتر شروع شد.
بزرگداشت هفته معلم فرصت مناسبی است تا سختی‌ها و تلخی‌های آموزش مجازی و به نوعی مزایا و معایب آموزش از طریق شاد و سایر پیام‌رسان‌ها را از زبان معلمانی بشنویم که این روزها بیشترین بخش زندگیشان در فضای مجازی سپری می‌شود، به طوریکه برخی از آنان معتقدند که حریم خصوصی برایشان نمانده چرا که باید هر لحظه و در هر مکان و زمانی برای پاسخگویی به سوالات دانش‌آموزان آنلاین باشند.
برخی دیگر از معلمان نیز این نوع آموزش را دارای مزایایی می‌دانند که اگر جدای از تمام سختی‌ها به آن توجه شود بر معایب آن می‌چربد.
۲۴ ساعته آنلاین
رشاد عزیزی معلم پایه ششم ابتدایی مدرسه شاهد سنندج یکی از معلمانی است که عقیده دارد: فضای مجازی و شبکه شاد در واقع بستر مناسبی برای آموزش نیست چون آموزش مجازی تعریف و چهارچوب خاص و نرم افزار مشخص خود را دارد اما شرایط موجود این بستر را فراهم کرده و ناچار باید با آن کنار بیاییم.
وی افزود: در شبکه شاد بخشی با عنوان پخش زنده وجود دارد که مناسب است و در مجموع هرچند تدریس فضای مجازی با سختی‌هایی همراه است اما اگر نظم و چهارچوبی داشته باشد و از قبل برنامه ای به دانش‌آموزان داده شود و گاهی به صورت زنده و یا تدریس ویدیویی باشد بازخورد لازم را خواهد داشت.
این معلم کردستانی اضافه کرد: این مساله آنقدر بین دانش آموز و معلم رد و بدل می شود که یادگیری اتفاق می افتد پس میتوان گفت که این نوع آموزش خیلی ناقص نیست و در یک کلاس ۳۰ نفره یادگیری حداقل ۲۵ نفر از آنان تا ۹۰ درصد قطعی است.
وی یادآور شد: در حال حاضر شبکه شاد نسبت به اوایل خیلی بهتر شده و سرعت اینترنت بالا رفته است و حضور و غیاب دانش‌آموزان براحتی اتفاق می‌افتد. شرایط ایجاب می‌کند، از این بستر نهایت استفاده را ببریم تا دانش‌آموزان از آموزش جا نمانند.
عزیزی با اینکه گاهی پیش می‌آید والدین تکالبف دانش‌آموزان را خود انجام می‌دهند، گفت: معلم با دانش‌آموزان بیگانه نیست و اگر معلمی در کار خود حرفه‌ای باشد می‌تواند صحت‌سنجی آن را انجام دهد و با روش‌های مختلف پی ببرد که دانش‌آموز خود تکالیفش را انجام داده یا از والدین کمک گرفته است.
وی افزود: کار معلم در هر حال مجازی یا حضوری سختی‌های خود را دارد، اما هم‌اکنون منِ معلم باید ۲۴ ساعته آنلاین بوده و پاسخگوی سوالات و دغدغه‌های دانش‌آموزان باشم.
این معلم کردستانی که امسال به عنوان معلم نمونه استانی نیز انتخاب شده است، ادامه داد: در حال حاضر از صبح تا بعدازظهر درگیر کلاس آنلاین هستیم و بعد از ظهر تا شب بررسی تکالیف و شب هم درگیر آماده کردن محتوا برای روز بعد هستیم و عملا از صبح تا شب درگیریم.
وی اضافه کرد: این آنلاین بودن ۲۴ ساعته و درگیر بودن با فضای مجازی بر روی جسم و روح و روان آدم تاثیرگذار است اما علاقه به کار و عشق به دانش‌آموزان این سختی‌ها را برایمان آسان کرده است.
عزیزی با تقدیر از والدین دانش‌آموزان در این برهه زمانی گفت: در این مدت اکثر والدین با ما در فضای مجازی به عنوان معلم دوم همراه بوده و این موضوع خود می‌تواند درصد موفقیت آموزش مجازی را افزایش دهد.
جهش یک دهه‌ای آموزش
فاطمه زندکریمی یکی دیگر از معلمان مقطع ابتدایی مدرسه امام سجاد سنندج که هم‌اکنون به عنوان معاون آموزشی در این مدرسه مشغول به فعالیت است معتقد است: آموزش مجازی جدا از معایب و سختی‌هایی که دارد نزدیک به یک دهه و شاید هم بیشتر آموزش ما را جلو انداخته است.
وی اظهار داشت: بیشتر معلمان ما تا قبل از اسفند سال ۱۳۹۸ به هیچ عنوان تولید محتوا و کار با نرم‌افزارهای آموزشی را بلد نبودند و آموزش و پرورش نیز هیچوقت بستری فراهم نکرده بود که آنان را در این زمینه آموزش دهد و در واقع مهارت آموزی‌ها خیلی ضعیف بود و هیچ معلمی آمادگی روبرو شدن با چنین روزی را نداشت.
زندکریمی اضافه کرد: تا قبل از اسفند سال ۱۳۹۸ اگر می‌خواستند کار با نرم افزار را یاد بگیرند باید کلی هزینه پرداخت می‌کردند اما اکثر همکاران خودآموز محتواهای خیلی خوبی تولید کردند و این مهم موفقیت بسیار خوبی برای آموزش و پرورش در زمینه تخصصی شدن نیروها است.
وی افزود: علاوه بر این آموزش دانش آموزان بصورت مجازی موضوعی را برای ما مشخص کرد که برخی از دروس خودخوان بوده و در سال های آینده هم می تواند تجربه ای برای ما باشد که این دروس از طریق همین فضای مجازی آموزش داده شود.
وی یادآور شد: علاوه بر معلمان، دانش‌آموزان، بخصوص پایه‌های پنجم و ششم نیز خود محتواهایی تولید کرده و بصورت کنفرانس ارائه می دهند در حالی که پیش از این هیچوقت فکر نمی کردیم که دانش‌آموزی بتواند خود چنین کار با کیفیتی را انجام دهد.
اولی ها و دومی ها ضربه خوردند
این معلم کردستانی در ادامه گفت: فضای مجازی و آموزش در شبکه شاد جدا از مزایایی که بیان شد از معایبی نیز برای برخی از دانش‌آموزان بویژه پایه‌های اول و دوم ابتدایی برخوردار است و دانش‌آموزان این مقاطع از این وضعیت خیلی ضربه خوردند.
وی افزود: دانش‌آموزان پایه اول و دوم باید آموزش‌شان حضوری بود که شرایط اجازه نداد این زمینه خیلی فراهم شود و علاوه بر این در استان ما که اغلب خانواده‌ها قشر ضعیف جامعه هستند، برخی از دانش‌آموزان نمی‌توانند بدلیل نبود ابزار مناسب از فضای مجازی بهره لازم را ببرند.
زندکریمی با بیان اینکه یکی دیگر معایب آموزش مجازی بالا بردن آمار ترک تحصیل دانش‌آموزان بویژه در مقطع متوسطه است گفت: وقتی خوابگاه‌ها بدلیل شرایط کرونا بسته شده بسیاری از دختران دبیرستانی که ساکن روستا بوده و در خوابگاه مستقر بودند و در این شرایط دسترسی به فضای مجازی هم ندارند مجبور به ترک تحصیل شده‌اند.
وی اضافه کرد: آموزش و پرورش با تدوین درسنامه ها و تولید محتوا توانست تا حدودی مشکلات این دانش‌آموزان را حل کند اما علیرغم تمام این تلاش‌ها باز هم عده‌ای مجبور به ترک تحصیل شده‌اند.
این معلم کردستانی با اشاره به تدوین درسنامه‌هایی برای مرور و یادآوری توسط معاونت آموزش ابتدایی، افزود: در راستای این درسنامه‌ها ۱۱ استان با استان ما همراه شدند و پس از تدوین به مناطق ارسال در اختیار دانش‌آموزانی که دسترسی نداشتند قرار گرفت.
وی یادآور شد: در آموزش مجازی در واقع دانش‌آموزان حاشیه شهرها و برخی روستاهای دورافتاده بیشتر ضربه خوردند و اینجا هم همان ناعدالتی آموزشی و فرق بین غنی و فقیر خود را نشان داد.
حریم خصوصی برای معلمان‌نمانده است
وی افزود: با راه‌اندازی شبکه شاد و آموزش از طریق فضای مجازی عملا حریم خصوصی برای معلمان باقی نمانده و برخی از والدین فکر می‌کنند که معلم بیکار است و انتظار دارند ۲۴ ساعته باید پاسخگوی سوالات آنان باشد.
زندکریمی یادآور شد: در حال حاضر وقتی که معلمان برای آموزش مجازی اختصاص می‌دهند ۲ برابر زمانی است که تدریس حضوری بود اما بعضی از افراد این سختی‌ها و تلاش‌ها را نمی‌بینند.
آموزش مجازی نیازمند فرهنگ‌سازی
جمال نیلی مدیر مدرسه ابتدایی سعادت روستای دوشان از توابع شهرستان سنندج نیز گفت: آموزش مجازی، آموزشی نیست که خواست اصلی باشد بخصوص در مقطع ابتدایی که آموزش حضوری خیلی نقش کلیدی دارد اما شرایط ایجاد شده در کل دنیا سیستم آموزشی را مجبور به این نوع آموزش کرده است.
وی افزود: در آموزش مجازی چند نکته مهم، یکی توانمندی دانش‌آموز به عنوان یادگیرنده و معلم به عنوان یاددهنده در استفاده از فضای مجازی و همچنین میزان دسترسی به ابزار است که در آموزش مجازی نقش کلیدی را دارد.
مدیر دبستان سعادت دوشان یادآور شد: میزان دسترسی با توجه به وضعیت اجتماعی و اقتصادی هر جایی متفاوت است به این معنی که هر چه در مناطق برخوردار به سمت مناطق کم برخوردار پیش می رویم این دسترسی کمتر می شود، ضمن اینکه خود آموزش مجازی هم فرهنگی جدید است و گفت و گو، تعامل، تدریس در فضای مجازی خود متفاوت بوده و نیاز به آموزش دارد.
وی اضافه کرد: این مساله در حوزه ابتدایی به سواد فرهنگی و اجتماعی والدین مرتبط است و هرچه والدین ما باسوادتر بوده و از نظر فرهنگی دسترسی به ابزار فرهنگی بیشتر باشد احتمالا بر روی آموزش فرزندانشان نیز تاثیرگذار خواهد بود.
این فرهنگی یادآور شد: در مقطع ابتدایی آموزش مجای از سرناچاری است و هر چه از پایه بالاتر به سمت پایین‌تر پیش می رویم الزام حضوری بودن آموزش افزایش می‌یابد، بخصوص پایه اول ابتدایی که نحوه نشستن و مداد بدست گرفتن را باید در مدرسه و حضوری آموزش ببیند.
وی ادامه داد: در این زمینه آموزش و پرورش و حتی ما به عنوان مدیر مدرسه تلاش کردیم تا جایی که امکان داشته باشد و قوانین اجازه بدهد از آموزش حضوری برای پایه‌های پایین‌تر استفاده کنیم، بنابراین به محض اینکه کوچکترین زمینه ای فراهم می‌شد از آن برای آموزش حضوری بهره می‌بردیم و بسیار هم تاثیرگذار بود.
نیلی افزود: دسته‌بندی دانش‌آموزان از نظر دسترسی داشتن به ابزار و امکانات و شبکه شاد یکی از اقدامات نتیجه بخش دیگر بود و برای دانش‌آموزانی که احساس می‌کردیم والدین نمی‌توانند آنگونه که باید به آنها کمک کنند کلاس‌های رفع اشکال برگزار می‌شد.
وی اظهار داشت: میزان دسترسی دانش‌آموران از طریق اطلس آموزشی سنجیده شده و مشخص است که هر کلاس و هر دانش‌آموزی به چه ابزاری دسترسی دارد و میزان فعالیتش هم رصد و از طریق ابزارهای مختلف زمینه دسترسی افراد غیرفعال فراهم شده است.
این معلم کردستانی از والدین خواست به عنوان یکی از همراهان آموزشی مدام و بصورت همیشگی با اموزش همراه باشند و در ابن برهه زمانی بیشتر از همیشه عوامل مدرسه را در یادگیری بهتر فرزندانشان یاری دهند.
خالقان جلوه‌های زیبای خدمت
مدیرکل آموزش و پرورش کردستان نیز با تقدیر از تلاش معلمان در این شرایط سخت کرونایی گفت: معلمان در این دوران با تلاش شبانه‌روزی،خلاقیت و تهیه دست‌سازه، ایجاد کانال و تولید محتوا، جلوه‌های زیبایی از خدمت را خلق کردند.
رشید قربانی افزود: در استان کردستان علیرغم کمبود و مشکلات، حدود ۸۷ درصد دانش‌آموزان زیرپوشش آموزش مجازی هستند و در مدارس روستایی کمتر از ۵۰ دانش‌آموز نیز کلاس‌های درس به صورت حضوری برگزار شده است.
وی اظهار داشت: علیرغم وضعیت موجود بواسطه شیوع ویروس کرونا، در سال تحصیلی جاری ۲۴۲ نفر از دانش آموزان استان، در مرحله اول المپیادهای علمی، موفق شدند به مرحله دوم راه یابند که این میزان قبولی نسبت به سال گذشته، رشد سه برابری را نشان می‌دهد نشان‌دهنده تلاش خوب معلمان است.
حال باید دید این شرایط تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و آیا مهر سال ۱۴۰۰ دانش‌آموزان می‌توانند مثل گذشته در سر کلاس‌های درس حضور یابند یا تدریس در فضای مجازی همچنان ادامه دارد.
۱۲ تا ۱۸ اردیبهشت به هفته بزرگداشت مقام معلم نامگذاری شده است تا تاریخ قدردان معلمانی باشد که در هر شرایطی از تلاش برای یادگیری سرمایه‌های انسانی دست نمی‌کشند.
عارفان علـم عاشـق می‌شوند
بهـترین مردم معلـم می‌شـوند
عشق با دانش متمم می‌شود
هر که عاشق شد معلم می‌شود
